DC 8 ගුවන් යන්තරේ - Martin Air Flight 138

1995 වසරේ දෙසැම්බර් මාසයේ දිනක කොලොම්බියවේදී මහා ගුවන් අනතුරක් සිදුවිය. අනතුරින් 150 කට අධික ගුවන්යානයේ ගමන් ගත් පිරිසක් ජීවිතක්ෂයට පත්වුහ.

කාලි යනු කොලොම්බියාවේ නගරයකි. මේ නගරය හතර අතින්ම කඳු පන්ති වලින් වට වී ඇත්තකි. ගුවන්යානයේ ගමනාන්තය වුයේ කාලි නගරයයි.

අති නවීන බෝයින් වර්ගයේ ගුවන් යානය පදවුයේ ඉතා පළපුරුදු, එමෙන්ම සැහෙන වතාවක් කාලි නගරයට මෙම ගුවන්යනයේම පියාසර කර ඇති නියමුවන් දෙදෙනෙකි.

කඳු පන්ති අතර සැඟවුන ගුවන්තොටුපොළට එක එල්ලේ පියාසර කල නොහැක. එබැවින් ගමන් ලක්‍ෂ (way points) කීපයක් පසු කර කවාකාර මගකින් කඳු මගහරමින් ගමන් කල යුතුය. සෑම ගමන් ලක්ෂයකදීම ගුවන් නියමුවන් විසින් ඊළඟ ගමන් ලක්ෂයේ තොරතුරු ගුවන් යානයේ ස්වයංක්‍රීය පද්ධතියට ඇතුළු කල යුතුය. ගුවන් නියමුවන් දෙදෙනාම මේ අභ්‍යාසය මැනවින් ප්‍රගුණ කලවුන්ය.

අනතුර සිදුවූ දින රාතියේදී ගමන් ලක්‍ෂ කීපයක් සාර්ථකව පසු කල ගුවන් නියමුවන්, ගුවන් තොටුපොළේ පාලක මැදිරියෙන් ගොඩබෑම සඳහා ධාවන පථයක් ඉල්ලා සිටියහ. ආරම්භයේ සිටම ප්‍රමාධ වී තිබුන ගුවන් යානයට රේඩාර් පද්ධතිය අබලන්වූ ගුවන් තොටුපොළේ පාලක මැදිරියෙන් ගුවන් පථයක් වෙනකරදෙන ලදී.

තම වේගය හා ගමනාන්තය සලකා බැලූ ගුවන් නියමුවන්ට හැඟී ගියේ තමනට වැඩි කාලයක් නොමැති බවය.

නොඉවසිල්ලෙ සිටි ඔවුන් යුහුසුළුව ගුවන් යානය ගොඩබෑමට අවශ්‍ය කටයුතු සුදානම් කළහ. මේ අතරම ඊළඟ ගමන් ලක්ෂයට අවශ්‍ය දත්ත පරිගණකයට ඇතුළු කල යුතුය. එමෙන්ම තම වේගය අඩු කිරීම සඳහා තිරිංග ක්‍රියාත්මක කල යුතුය. ගුවන් මගීනට තමන්ගේ ගමනාන්තය ආසන්න බව මතක් කල යුතුය.

මේ සියලු කාරණා අස්සේ ගුවන් නියමුවා පරිගණකයට ඇතුළු කලේ වැරදි ගමන් ලක්ෂයකි. ගුවන් යානය ස්වයන්ක්‍රීයව වෙනතක් බලා ඇදෙන්නට විය. කලබලෙන් සිටි නියමුවන්ට මේ බවක් අවබෝධ නොවින.

ගුවන් තොටුපලට ඇත්තේ තව එක් ගමන් ලක්ෂයක් පමණි. රෙඩාරය නොමැති ගුවන් තොටුපොළේ පාලක මැදිරියෙන් නිරන්තරයෙන්ම අවසන් ගමන් ලක්ෂය පසු කරාදැයි විමසා සිටින්නට විය. නමුත් ගුවන් නියමුවන්ට තමන් එම ලක්ෂය කරා ලං වනවා වෙනුවට ඉන් ඉවතට ඇදී යන බව පෙනෙන්නට විය.

තවත් කලබලයට පත් වූ නියමුවන්, එම ලක්ෂය වෙනුවට කෙලින්ම ගුවන් තොටුපොළට ගමන් කිරීමට තීරණය කලහ.

ගුවන් යානය මාරාන්තික හැරවුමක් කළේය. ඒ ගුවන් තොටුපොළට මුහුණලාය. නමුත් ගුවන් යානයත් තොටුපොලත් අතර විශාල කන්දක් ඇති බව නියමුවන්ට අවබෝධ වුයේ ගුවන් යානයේ ස්වයංක්‍රීය අනතුරු ඇඟවීමේ පද්ධති නද දීමට පටන්ගත් විටය.

නියමුවන් යුහුසුළුව යානය පොළව මට්ටමෙන් ඉහලට ගැනීමට කටයුතු කලහ. නමුත් ගොඩ බෑම සඳහා තිරිංග යොදා ඇති බව ඔවුන්ට අමතක විය.

ප්‍රතිඵලය පළාතම ගිගුම් දෙමින් කන්දේ හැපී සුනු විසුනු වූ ගුවන් යානයකි. දිවි ගලවා ගැනීමට හැකි වී ඇත්තේ සිවු දෙනෙකුට පමණි.

ගුවන් යාන පැදවීමේ මූලික මූලධර්මයක් ලෙස සඳහන් වනුයේ තමන් අතරමන් වී ඇති බවක් හැඟේ නම් වහාම ගුවන් යානය පොළවෙන් ඉහල ආරක්‍ෂිත මට්ටමකට රැගෙන යෑමය. ඒ වෙනුවට මෙම පළපුරුදු නියමුවන් කරේ ගුවන් තොටුපොල වෙත යොමු කිරීමය.

මේ හා සමානම සිදුවීමක් මීට බොහෝ කලකට පෙර සිදු වූ බව අසා ඇත්තෙමි.

මුලින්ම ඒ ගැන අසන්නට ලැබුනේ ඇන්ටන් ජෝන්ගේ හඩිනි. DC 8 ගුවන් යන්තරේ යනුවෙන් කියවෙන ගීතයකිනි.

පසු කලෙක අනතුර සිදු වූ සප්ත කන්‍යා කඳු වැටියටම යාමට අවස්ථාව උදා වුයේ විනෝද චාරිකාවක ප්‍රතිඵලයකිනි. කොළඹ හැටන් මාර්ගයේ ලක්ෂපාන දිය ඇල්ල නැරඹීමට යාමේදීය.

පසු කලෙක දැනට ඇමෙරිකානු ගුවන් සමාගමක රැකියාව කරන මිත්‍ර වැඩිහිටියෙකුගෙන් සප්ත කන්‍යා ගුවන් අනතුර ගැන මෙතෙක් නොඇසූ යමක් අසන්නට ලැබිණ. ඇමෙරිකාවට පැමිණීමට පෙර කලක් 'එයාර් ලංකා' ආයතනයේද රැකියාව කල බැවින් මෙය සත්‍ය වශයෙන්ම සිදුවුවකැයි සිතමි.

ගීතයේ සඳහන් වන DC 8 ගුවන් යානය ඉන්දුනීසියාවේ සිට මක්කම බලා ගමන් ගත්තකි. කටුනායකින් ඉන්ධන ලබාගැනීමට බලාපොරොත්තුවෙන් පැමිණියකි.

ලංකාවට ඇතුළු වූ ගුවන් යානය කලින් සඳහන් කල යානය මෙන්ම ගුවන් තොටුපොල සමග අදහස් හුවමාරු කරගැනීමට පටන්ගත්හ. කටුනායක යනු ඉතා කුඩා ගුවන් තොටුපොලකි. ගුවන් යානය ගොඩ බෑම සඳහා අවශ්‍ය උපදෙස් ගුවන් තොටුපොල මගින් ලබාදෙන අතර යානයේ පිහිටීම ගැන තොරතුරු හුවමාරු කෙරින.

හදිසියේම ගුවන් යානයෙන් සඳහන් කෙරුනේ නියමුවන්ට ධාවන පථය දර්ශනය වන බැවින් ගොඩ බෑමට සුදානම් වන බවය. නමුත් ගුවන් තොටුපොළේ යන්ත්‍රවල ගුවන් යානයක් අසලකවත් නොවීය.

මොහොතකින් ගුවන්යානය සමග තිබු සියලුම සන්නිවේදනය නිම විය. සප්ත කන්‍යා කඳු වැටිය විසින් ගුවන් මග අවුරා තිබිණ.

සප්ත කන්‍යා කඳු වැටිය ආසන්නයේම ලක්ෂපාන විදුලි බලාගාරය පිහිටා ඇත. ලක්ෂපාන ජලාශයේ සිට බලාගාරය වෙත ජලය ගෙනයාමට විශාල ලෝහ නල මඟක් කන්ද මතින් එලා තිබේ. මේ නල මඟ දෙපස විදුලි බුබුළු දල්වා ඇත.

රාත්‍රියේ කිසියම් කාරණයක් නිසා පොලවට ලංවූ DC 8 ගුවන් යානයේ නියමුවන්, ගුවන් තොටුපොළේ ධාවන පථය ලෙස වරදවා වටහාගෙන තිබුනේ මෙම නල මාර්ගයයි.

මෙම ගුවන් අනතුරු වලින් මිය ගිය බොහෝ දෙනා, අනතුරට කිසිම ආකාරයෙන් සම්බන්ධයක් නොවූ අය වෙති. නමුත් ඔවුන්ගේ ජීවිත වලට අපටද වටිනාකමක් දිය හැක. ඒ මෙවන් සිදුවීම් වලින් කිසියම් හෝ ප්‍රයෝජනවත් දෙයක් ජීවිතයට එක් කරගැනීමෙන්ය.

කොතරම් දැන උගත් පළපුරුදු අයෙක් වුවත් සරල මුලික දේ වලට ගරු කිරීම එකකි.

මම ප්ලේන් ගැන දන්න කෙනෙක් නම් නෙමේ ඔන්න. අරහෙන් මෙහෙන් ඇහුන, කියවපු දේවල් තමා මේ...

ජයාරූප උපුටාගැනීම: wikipedia